เสก็ตช์บุ๊คสำหรับทุกคน

การบันทึกด้วยเสก็ตช์บุ๊คอาจเป็นเรื่องง่ายและสนุกสำหรับหลายๆคน แต่โดยเหตุที่ยังไม่นิยมแพร่หลายในไทย ผู้เขียนจึงพยายามรวบรวมเรื่องราวเล็กๆน้อยๆเกี่ยวกับกิจกรรมนี้ และหวังว่า จะเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจและต้องการเริ่มต้นบ้าง

การบันทึกเสก็ตช์บุ๊คทำอย่างไร
ทำได้ง่ายๆด้วยการวาดบันทึกความประทับใจ ประสบการณ์ ข้อสังเกตุ ความคิดเห็น เพื่อการศึกษา ความทรงจำ หรือเก็บเป็นข้อมูล เพื่อความสุขตามอัธยาศัย ลงในสมุดบันทึกส่วน ตัวเล่มหนึ่ง การทำเสก็ตช์บุ๊คนับได้ว่าเป็นพื้นฐานช่วยเสริมทักษะการเรียนรู้ ช่วยพัฒนาความตื่นตัวต่อสภาพ แวดล้อมและสังคม เป็นทั้งความสุข สนุกเพลิดเพลินและสาระประโยชน์ ต่อทุกคนและทุกวัย

เริ่มเมื่อไรดี
เริ่มได้ทันทีโดยไม่จำเป็นต้องฝึกหรือเรียนอย่างไร การเสก็ตช์เป็นกิจกรรมที่เริ่มและทำได้ง่าย สะดวกในทุกสถานที่ จากในครัวเรือนถึงสถานที่ภายนอกทุกแห่ง ใช้เวลาบันทึกมากน้อยตามเหมาะสมและต้องการ เริ่มทำได้ทุกคน ทุกวัยโดยใช้เพียงปากกาหรือดินสอชนิดใดก็ได้ วาดได้บนสมุดทุกชนิดและขนาดตามความสะดวก

การเสก็ตช์เป็นศิลปะ
การเสก็ตช์เป็นศิลปะรูปแบบหนึ่งที่มีคุณค่าในตัวเองด้านสร้างสรรค์ ความงาม เนื้อหา ข้อมูล มีความเป็นสากลและลักษณะเฉพาะตัวที่ทุกคนสามารถทำได้

การเสก็ตช์ฝึกฝนได้
การเสก็ตช์ฝึกกันได้ เช่นเดียวกับการหัดเขียนตัวหนังสือ ที่มีลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล สิ่งสำคัญของการเกส็ตช์ อยู่ที่จุดมุ่งหมายและความต้องการของผู้บันทึก ไม่ใช่ที่ความงามหรือสำหรับใช้เปรียบเทียบ

การใช้ปากกาและดินสอกับเสก็ตช์บุ๊ค
บันทึกเสก็ตช์บุ๊คง่ายกว่าการบันทึกรูปแบบอื่นๆ เพราะสามารถบันทึกด้วยวัสดุทุกประเภท การวาดด้วยปากกาเส้นหมึกที่ไม่ละลายน้ำจะเป็นการเริ่มต้นที่ง่ายที่สุด เมื่อวาดด้วยเส้นหมึกเสร็จ อาจเพิ่มความน่าสนใจด้วยการระบายสีเพียงบางส่วน หรือเน้นบางส่วนด้วยเส้นหมึกที่หนาขึ้นก็ได้ อาจบันทึกเพิ่มด้วยตัวอักษรขยายรายละเอียด แต่ไม่จำเป็นเสมอไป ที่ควรทำคือการบันทึกชื่อสถานที่ วันและเวลาที่บันทึก
การเสก็ตช์ด้วยดินสอทำได้ง่ายเช่นเดิยวกับเส้นปากกา แต่ด้วยคุณสมบัติน้ำหนักอ่อนแก่ของเส้นดินสอ จึงควรมีการฝึกฝนการใช้ดินสอเพื่อให้ได้ผลการบันทึกที่สวยงามด้วย

การใช้สีสำหรับเสก็ตช์บุ๊ค
การใช้สีบนเสก็ตช์บุ๊คไม่ใช่การระบายสีน้ำแบบวาดภาพ เพราะกระดาษของสมุดเสก็ตช์บุ๊คมักบาง อาจมีคุณภาพไม่ดีพอ จึงควรใช้สีแค่พอเพียง และควรระวังเป็นพิเศษในกรณีของสีน้ำที่อาจซึมเลอะด้านหลังได้ จึงควรใช้หมึกกันน้ำ อาขใช้ดินสอสีหรือสีเทียนแทน โดยระบายเฉพาะส่วนที่ต้องการ เท่านั้น
อย่างไรก็ตาม ผู้บันทึกควรทดลองเรียนรู้ข้อจำกัดหรือลักษณะ เฉพาะของวัสดุต่างๆ เพราะนี่แหละคือจุดเด่นของเสก็ตช์บุ๊ค

เสก็ตช์บุ๊คเป็นมากกว่าสมุดบันทึก
เสก็ตช์บุ๊คเป็นได้ทั้งเครื่องมือของผู้ประกอบอาชีพ เป็นอุปกรณ์ของผู้รักการศึกษา เป็นผลงานสร้างสรรค์ทางศิลปะ เป็นงานอดิเรก เป็นได้แม้เพื่อการฝึกฝนเจริญสติและสมาธิ เพื่อความสงบความสุขทางจิตและปัญญา

เสก็ตช์อะไรดี
เรื่องราวสำหรับการเสก็ตช์มีมากมายเทียมเท่าความหลายหลายของผู้คน ตามความสนใจของผู้เสก็ตช์เอง สิ่งที่น่าบันทึกศึกษาและนำมาเสก็ตช์อาจเป็นเรื่องธรรมดาใกล้ตัวจนเรามองข้ามก็ได้ อย่างไรก็ตาม อาจแนะเป็นแนวทางได้ดังนี้
- เครื่องเรือนภายในบ้าน นาฬิกาข้างฝา เครื่องใช้ในครัว
- เครื่องประดับโต๊ะทำงาน อุปกรณ์อีเลคโทรนิค เครื่องดนตรี
- รถจักรยาน รถตุ๊กๆ รถไฟ เรือพาย เรือตังเก
- ชุมชน เครื่องแต่งกายและเครื่องประดับท้องถิ่นแปลกตา

การเสก็ตช์คือการทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย
การเสก็ตช์ ไม่จำเป็นต้องบันทึกรายละเอียดทั้งหมด อาจวาดเพียงบางส่วน หรือไม่เสร็จสมบูรณ์ อาจเสก็ตช์มากกว่าเพียงหนึ่งมุมหรือมีหลายส่วนในรูปเสก็ตชเดียวกันก็ได้
หลักง่ายๆคือ เสก็ตช์อย่างมีความสุข เท่าที่ต้องการนั่นเอง

มีใครเสก็ตช์กันบ้าง
การทำสเก็ตช์เป็นที่นิยมแพร่หลายทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในโลกของการสื่อสารยุคปัจจุบัน ดูความหลากหลายที่
www.urbansketchers.org
www.flickr.com/photos/asnee
www.facebook.com/asnee.page